Fonksiyonel tıp, hastalıkların kök nedenlerini anlamak ve tedavi etmek için vücudu bütünsel olarak ele alır ve kişiselleştirilmiş tedavi sunar.

Fonksiyonel tıp, vücudu bir bütün olarak ele alır ve hastalıkların sadece belirtilerini değil, temel nedenlerini anlamaya çalışır. Bu nedenle, semptomları hafifletmek yerine, hastalıkların kök nedenlerine odaklanarak vücudun kendi işleyişine uygun tedavi yöntemleri sunar. Bu açıdan modern tıp uygulamaları içerisinde temel tıp bilimleri olarak bilinen biyokimyasal ve  fizyolojik süreçler ve burada aksayan yönlerin kliniğe yansımalarını göz önünde bulundurarak  tedavi edilmesini hedefler.

Fonksiyonel Tıp Tarihçesi

Fonksiyonel tıp, tıp pratiğinden ayrılan bir yaklaşım olarak günümüzde popülerlik kazanmış olsa da, temelleri tarih boyunca atılmıştır. Özgün tanı koyma süreçleri, yenilikçi uygulamaları ve yaklaşımı ile mevcut tıbbi uygulamalar içerisinde kendine özgün bir  yer edinmiştir. Tedavi yöntemleri ve uygulamaları ise konvansiyonel tıbbi uygulamaların dışındadır.

20. Yüzyılın İlk Yarısı:

Fonksiyonel tıp, geleneksel tıp pratiğinden farklı olarak hastalıkların altında yatan temel nedenleri anlamaya yönelik ilk adımlarını 20. Yüzyılın ilk yarısında atmıştır. Bu dönemde daha çok ilaç geliştirme çalışmaları sırasında göze çarpmaktadır.

1950’ler ve 1960’lar:

Bu dönemde, bazı doktorlar ve araştırmacılar, hastalıkların klasik dışsal nedenler dışında içsel   genetik faktörler, beslenme, çevresel etkiler ve yaşam tarzı gibi çeşitli faktörlerle nasıl ilişkilendiğini anlamaya yönelik çalışmalar yapmışlardır. Özellikle çevresel faktörlere bağımlı olarak değişen hastalıklar tedavilerin bireyselleştirilmesi gerektiğini ortaya çıkarmıştır.

1990'lar:

Fonksiyonel tıp terimi, Dr. Jeffrey Bland tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Dr. Bland, hastalıkların genetik, biyokimyasal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olarak anlaşılması gerektiğini savunarak, fonksiyonel tıp yaklaşımını tanımlamıştır. Bu açıdan çok yeni bir uygulama olan fonksiyonel tıbba ait temeller atılmıştır.

2000'ler ve Sonrası:

Fonksiyonel tıp, 2000'lerin başında daha fazla tıp profesyoneli tarafından benimsenmeye başlamıştır. Bu dönemde, fonksiyonel tıp eğitimi sunan kurumlar ve dernekler ortaya çıkmıştır.

Günümüzde, birçok doktor ve sağlık profesyoneli, fonksiyonel tıp prensiplerini hastalarına daha etkili ve kişiye özel bir sağlık hizmeti sunmak için kullanmaktadır. Fonksiyonel tıp, hastalıkları anlamanın yanı sıra, sağlıklı bir yaşam sürme ve hastalıkları önleme konusunda da rehberlik eder. Özellikle pandemi sonrasında iyilik halinin oluşturulması ve devam ettirilmesi için pek çok sağlık çalışanı bu alana yönelmiştir.

Fonksiyonel Tıp Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Fonksiyonel tıp, hastalıkların temel nedenlerini anlamaya ve bu nedenlere yönelik tedaviler geliştirmeye odaklanan bir yaklaşım olduğu için geniş bir yelpazede sağlık sorunlarına yönelik uygulamalar içerir. Ancak, belirli hastalıklar ve sağlık sorunları için öne çıkan uygulamalar şunlar olabilir:

Metabolik Sendrom ve Diyabet:

İnsülin direnci testleri

Beslenme planları ve kan şekeri düzenlemesi

Egzersiz önerileri

Tiroid Sorunları:

Tiroid hormonları seviyelerinin detaylı analizi

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri

Tiroid destekleyici takviyeler

Bağışıklık Sistemi Bozuklukları:

Bağışıklık sistemi paneli testleri

İnflamasyonu azaltmaya yönelik beslenme

Probiyotik ve immün destekleyici takviyeler

Gastrointestinal Problemler:

Bağırsak fonksiyon testleri

Besin intoleransı testleri

Probiyotik kullanımı ve bağırsak sağlığı destekleyici tedaviler

Kronik Yorgunluk Sendromu:

Hormonal panel testleri

Enerji üretimini destekleyen beslenme

Stres yönetimi ve uyku düzenlemeleri

Kardiyovasküler Hastalıklar:

Kardiyovasküler risk faktör analizi

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri

Eğitim ve destek programları

Nörolojik Sorunlar (Örneğin, Alzheimer, Parkinson):

Nörotransmitter seviyelerinin analizi

Anti-inflamatuar beslenme

Zihinsel egzersiz ve stres yönetimi

Romatoid Artrit ve Diğer Otoimmün Hastalıklar:

Otoimmün panel testleri

İnflamasyonu azaltıcı beslenme

Bağışıklık sistemini düzenleyen takviyeler

Alerjiler ve İntoleranslar:

Gıda alerji ve intolerans testleri

Eliminasyon diyetleri

Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik tedaviler

Fonksiyonel tıp, hastanın bireysel durumunu dikkate alarak kişiye özel tedaviler sunar. Bu nedenle, spesifik uygulamalar ve tedavi planları hasta üzerindeki etkileri değerlendirilerek ve uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilerek uygulanmalıdır.